Instytut Pamięci Narodowej Obchody Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego i akcji „Burza” na Lubelszczyźnie – Lublin, 1 sierpnia 2021 - Aktualności -

1 sierpnia 2021 r. w Lublinie odbyły się obchody 77. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego i akcji „Burza” na Lubelszczyźnie.

Obchody rozpoczęły się na Placu Litewskim od dźwięku syren. Następnie odbył się meldunek dowódcy uroczystości. Odśpiewano hymn narodowy RP i powitano uczestników uroczystości. Głos zabierali m.in. wicewojewoda lubelski Robert Gmitruczuk i mjr. Bogdan Walas, żołnierz Armii Krajowej. Kolejnym punktem programu był apel pamięci i salwa honorowa. Następnie oficjalne delegacje złożyły kwiaty na płycie Pomnika Nieznanego Żołnierza. Wcześniej oddano hołd ppłk. Janowi Kucharczykowi ps. „Kazimierz”, współautorowi planu Akcji "Burza" na Lubelszczyźnie. Po uroczystościach na Placu Litewskim uczestnicy obchodów modlili się podczas mszy św. w intencji Powstańców Warszawskich oraz uczestników Akcji „Burza" poległych, zmarłych i żyjących.

Ostatnim punktem obchodów 77. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego i akcji „Burza” na Lubelszczyźnie był koncert  „Zaśpiewajmy w hołdzie Powstańcom Warszawskim” w wykonaniu Orkiestry Wojskowej w Lublinie i solistów. Część piosenek powstańczych, patriotycznych i wojskowych śpiewano wspólnie z publicznością.

Głównym celem „Burzy” było podkreślenie woli walki z Niemcami, nawet w sytuacji niekorzystnego stosunku sił, i zamanifestowanie suwerenności Rzeczypospolitej na Kresach Wschodnich, które Sowieci po agresji 17 września 1939 r. uważali za część ZSRS. W akcji „Burza” na Lubelszczyźnie wzięło udział około 20 tys. partyzantów (w okresie 20-29 lipca 1944). Cele militarne zostały zrealizowane w prawie 100 proc.: sparaliżowano odwrót niemiecki i wypędzono ich wojska oraz zaopatrzono się w uzbrojenie. Żołnierze AK, którzy w drugiej połowie lipca podjęli walkę z Niemcami na Lubelszczyźnie oraz w Rzeszowskiem i oswobodzili własnymi siłami wiele miejscowości, byli rozbrajani, aresztowani i zsyłani do ZSRS. Podobnie potraktowano przedstawicieli polskiej administracji cywilnej.

Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, tzw. godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza (jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej). Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. W jego wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców. W Powstaniu Warszawskim walczyli także mieszkańcy Lubelszczyzny.

Organizatorzy:
IPN Lublin
Miasto Lublin
Lubelski Urząd Wojewódzki
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Lublin
Lubelskie Środowisko Żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej
Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Kraju
Parafia Cywilno-Wojskowa pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Lublinie
NSZZ "Solidarność" Region Środkowowschodni