Instytut Pamięci Narodowej 80. rocznica deportacji pierwszych Polaków do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz – obchody w Lublinie - Aktualności -

Uchwałą Sejmu dzień 14 czerwca - w rocznicę pierwszego masowego transportu Polaków do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, który wyruszył z Tarnowa w 1940 r. - będzie obchodzony jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

„Przybyliście tutaj nie do sanatorium, tylko do niemieckiego obozu koncentracyjnego, z którego nie ma innego wyjścia, jak przez komin. Jeśli się to komuś nie podoba, to może iść zaraz na druty. Jeśli są w transporcie Żydzi, to mają prawo żyć nie dłużej niż dwa tygodnie, księża miesiąc, reszta trzy miesiące”. To słowa SS-Hauptsturmführera Karla Fritzscha skierowane do więźniów z pierwszego transportu do „Konzentration Lager Auschwitz” 14 czerwca 1940 r.

Na początku II wojny światowej ostrze narodowosocjalistycznej eksterminacji było skierowane przede wszystkim przeciwko elitom narodu polskiego. 14 czerwca 1940 r. Niemcy skierowali z Tarnowa do KL Auschwitz pierwszy transport więźniów politycznych. Otrzymali oni obozowe numery od 31 do 758. Wśród więźniów dużą grupę stanowiły osoby, które próbowały przedostać się do tworzonych we Francji Polskich Sił Zbrojnych. Część więźniów została aresztowana podczas akcji AB, czyli tzw. Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej, którą Niemcy przeprowadzili w Generalnym Gubernatorstwie w 1940 r.

Wśród deportowanych do obozu były osoby zatrzymane podczas łapanek, działacze organizacji politycznych, konspiracyjnych i społecznych, urzędnicy państwowi, harcerze, maturzyści oraz inni przedstawiciele polskiej inteligencji. Dużą grupę stanowili obywatele polscy pochodzenia żydowskiego.

Najmłodszy z więźniów – Stanisław Ryniak miał piętnaście lat. Otrzymał numer obozowy 31. 349 to numer innego więźnia tego transportu, Bronisława Czecha, 24-krotnego narciarskiego mistrza Polski i trzykrotnego olimpijczyka, aresztowanego przez Niemców za działalność konspiracyjną. W konspirację zaangażował się także na terenie KL Auschwitz w ramach organizacji założonej w obozie przez rtm. Witolda Pileckiego.

Czcząc pamięć wszystkich ofiar niemieckich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady właśnie 14 czerwca, chcemy być świadkami naszych rodaków, którzy we wrześniu 1939 r. jako pierwsi stanęli nie tylko w obronie naszej Ojczyzny, ale w obronie całej cywilizacji europejskiej. Polacy, również jako pierwsi spośród narodów Europy, zostali poddani systemowej eksterminacji.

Działania IPN Lublin i Delegatury IPN Radom:

• 10 czerwca 2020 – zawieszenie okolicznościowego banneru na siedzibie IPN Lublin upamiętniającego pierwszy transport więźniów do KL Auschwitz.
• 13 czerwca 2020 – wydanie dodatku prasowego w „Naszym Dzienniku” – Polscy męczennicy Auschwitz 
• 14 czerwca 2020, g. 20 – przed tablicami Zamku Lubelskiego zostaną złożone kwiaty, a na dziedzińcu zostanie ułożony napis ze zniczy "14 VI 1940 Auschwitz".  Zachęcamy do wspólnego upamiętnienia ofiar. Oczywiście przy zachowaniu wszelkich względów bezpieczeństwa w ramach walki z epidemią COVID19. Organizatorzy: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, Muzeum Lubelskie Oddział Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”. Współorganizatorzy: Lubelski Urząd Wojewódzki, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, Urząd Miasta Lublina, Stowarzyszenie „Głos Bohatera”, Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział w Lublinie. 

• 15 czerwca 2020, g. 11, Radom – naczelnik Delegatury IPN w Radomiu Danuta Pawlik złoży kwiaty pod pomnikiem poświęconym pamięci ofiar niemieckich obozów koncentracyjnych na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Limanowskiego
• 15 czerwca 2020, g. 19 – publikacja w mediach społecznościowych IPN Lublin filmu „Trzy losy, jedna Polska - bracia Pomarańscy”.
• 16 czerwca 2020, g. 19 – konkurs na Facebooku IPN Lublin „Z Lubelszczyzny do KL Auschwitz”
• 23 czerwca 2020, g. 11, Krzczonów – upamiętnienie Mikołaja Siemiona (kierownika szkoły w Krzczonowie, legionisty i członka konspiracji pod okupacją niemiecką, który zginął w KL Auschwitz).