Nawigacja

Aktualności

Piękne pożegnanie trzech odnalezionych żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK – Wólka Panieńska-Radecznica, 29–30 września 2019

Pod koniec września odbyły się uroczystości pogrzebowe, podczas których zostali pożegnani trzej żołnierze polskiego podziemia antykomunistycznego z II Inspektoratu Zamojskiego AK: Józef Pyś ps. „Ostry”, Paweł Kalinowski ps. „Francuz” i Mieczysław Szewczuk ps. „Włoch. Ich szczątki zostały odnalezione w 2018 r. na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie przez IPN Lublin.

Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się już 29 września. W kościele pw. Matki Bożej Bolesnej zostały wystawione szczątki bohaterów. Następnie odbyła się msza św. i nabożeństwo żałobne. Przy szczątkach stanęła warta honorowa żołnierzy wojsk obrony terytorialnej, a wierni modlili się o życie wieczne i czuwali przy żołnierzach podziemia antykomunistycznego.

 

 

Następnego dnia szczątki wyprowadzono z kościoła w Wólce Panieńskiej i przewieziono do Radecznicy. Tam uformował się kondukt pogrzebowy, który przeszedł ulicami miejscowości i dotarł do Bazyli pw. św. Antoniego.

 

 

W świątyni odbyła się msza św. w intencji Józefa Pysia ps. „Ostry”, Pawła Kalinowskiego ps. „Francuz” i Mieczysława Szewczuka ps. „Włoch. Eucharystię sprawował biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej dr Marian Rojek. Przed mszą św. dyrektor IPN Lublin Marcin Krzysztofik przedstawił sylwetki żołnierzy, a słowo wstępne wygłosił wojewoda lubelski Przemysław Czarnek. Po zakończeniu Eucharystii odczytano listy m.in. od: Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego (wicepremier Jacek Sasin), posła na Sejm RP Jarosław Kaczyńskiego (wojewoda lubelski Przemysław Czarnek).

 

 

Po zakończeniu mszy św. uczestnicy wydarzenia udali się na zewnątrz bazyliki. Tam odbyła się dalsza część nabożeństwa żałobnego. Po zakończeniu ceremoniału religijnego głos zabrał prof. Krzysztof Szwagrzyk (zastępca prezesa IPN) oraz Adam Pyś, bratanek Józefa Pysia ps. „Ostry”. Na końcu szczątki zostały złożone w krypcie w podziemiach bazyliki, gdzie spoczęły obok płk. Mariana Pilarskiego „Jara” (dowódcy II Inspektoratu Zamojskiego AK) oraz kpt. Stanisława Biziora „Eama”.

 

 

Organizatorzy:
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie
Wojewoda Lubelski
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej

Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Stowarzyszenie „Głos Bohatera”

***

 

 

25 września w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim odbyła się konferencja dot. uroczystego pogrzebu trzech żołnierzy zamojskiego II Inspektoratu AK.

O przygotowaniach do wydarzenia i jego przebiegu opowiadali wojewoda lubelski Przemysław Czarnek, zastępca dyrektora biura wojewody Waldemar Podsiadły oraz dyrektor Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie Marcin Krzysztofik. Ponadto szef lubelskiego IPN przypomniał o pracach, dzięki którym doprowadzono do pogrzebu.

- Między innymi dzięki pracom pionu upamiętnień i poszukiwań IPN możemy dokonać tego godnego pochówku – w jedynej w Polsce krypcie Żołnierzy Niezłomnych w Radecznicy. Dodam też, że wszystkie prace poszukiwawcze i identyfikacyjne realizowano Lublinie. Zakład Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie bardzo szybko zidentyfikował szczątki – powiedział Krzysztofik.

 

 

***

 
Paweł Kalinowski, ps. „Francuz”, żołnierz AK-WiN

Urodził się 24 sierpnia 1921 r. w Pniówku w pow. zamojskim. W 1944 r. był aresztowany przez NKWD jako podejrzany o nielegalne posiadanie broni lecz został zwolniony. Początkowo był współpracownikiem oddziału lotnej żandarmerii Stanisława Pakosa „Wrzosa” z II Inspektoratu Zamojskiego AK, któremu udzielał kwatery oraz informacji o ruchach UB i MO. Od lutego 1951 r. był żołnierzem oddziału „Wrzosa” i jednocześnie pełnił funkcję komendanta placówki w Pniówku. Został zatrzymany 27 października 1951 r. w Pniówku przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Zamościu. Przeszedł bardzo ciężkie śledztwo. Był sądzony w trybie doraźnym. Wyrokiem z 20 grudnia 1951 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie na sesji wyjazdowej w Zamościu skazał „Francuza” na karę śmierci, którą wykonano 7 lutego 1952 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie.

Szczątki Pawła Kalinowskiego odnaleziono w listopadzie 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. Unickiej w Lublinie.

 

 

 

 

 

 

 Józef Pyś, ps. „Śmiały”, „Ostry”, kpr. rez., żołnierz AK-WiN

Urodził się 26 maja 1926 r. w Wólce Panieńskiej w pow. zamojskim. W okresie niemieckiej okupacji służył w oddziale Jana Turowskiego „Norberta” w Obwodzie AK Zamość. Po wkroczeniu Sowietów na Lubelszczyznę pozostał w konspiracji. Był członkiem oddziału Tadeusza Łogody „Barykady”. 29 grudnia 1945 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu w Zamościu, skąd został uwolniony 8 maja 1946 r. przez oddział WiN Romana Szczura „Urszuli”. Początkowo przebywał w oddziale, a następnie był członkiem drużyny żandarmerii lotnej Rejonu WiN Łabunie. Ujawnił się 11 kwietnia 1947 r. przed Powiatowym Urzędem Bezpieczeństwa Publicznego w Zamościu. Zagrożony aresztowaniem, powrócił do konspiracji. Dołączył ponownie do oddziału dowodzonego przez Tadeusza Łagodę „Barykadę”, a po jego śmierci – przez Stanisława Pakosa „Wrzosa”. Grupa podlegała II Inspektoratowi Zamojskiemu AK. 18 lutego 1951 r. został ciężko ranny w starciu z funkcjonariuszami MO w Zamościu i po przewiezieniu do Szpitala Powiatowego w Zamościu zmarł. Jego ciało przewieziono następnie do Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Lublinie, gdzie dokonano oględzin i sekcji.

Szczątki Józefa Pysia zostały odnalezione we wrześniu 2018 r. w czasie prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. Unickiej w Lublinie.

 

 

 

 

Mieczysław Szewczuk, ps. „Włoch”, żołnierz AK-WiN

Urodził się 6 sierpnia 1929 r. w Pniówku w pow. zamojskim. Od kwietnia 1951 r. był członkiem placówki w Pniówku, a następnie oddziału lotnej żandarmerii Stanisława Pakosa „Wrzosa” z II Inspektoratu Zamojskiego AK. Został aresztowany 28 września 1951 r. we wsi Dzierążnia w powiecie Tomaszów Lubelski przez grupę pościgową MO i UB. Przewieziono go do siedziby Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Tomaszowie Lubelskim, a następnie do Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Zamościu. Przeszedł ciężkie śledztwo. Był sądzony w trybie doraźnym. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie na sesji wyjazdowej w Zamościu z 20 grudnia 1951 r. został skazany na karę śmierci, którą wykonano 7 lutego 1952 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie.

Szczątki Mieczysława Szewczuka zostały odnalezione w listopadzie 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. Unickiej w Lublinie.

 

do góry