E-Księgarnia
Przypominamy, że wstęp na wydarzenia jest bezpłatny, jednak konieczna jest rejestracja. Zapraszamy do udziału!
15 kwietnia 2023 – dzień trzeci
Godzinową rozpiskę znajdziesz TUTAJ
„Historia mówi przez pokolenia” – ty również przyjdź i posłuchaj głosu eksponatów zgromadzonych w Archiwum IPN. Dostępna na stadionie ekspozycja multimedialna prezentuje archiwalia i przedmioty związane z historią Polski i Polaków w XX wieku. Instalacja „Archiwum Pełne Pamięci” prezentuje niezwykłe pamiątki, które otrzymaliśmy od osób prywatnych – wśród nich plan przejazdu więźniarki z akcji pod Arsenałem, grypsy z więzienia, a także… kolekcja przypinek. To również zaproszenie do wydobycia z domowych zbiorów dokumentów i fotografii, aby wspólnie tworzyć wielki zasób narodowego dziedzictwa.
Nasi archiwiści będą opowiadać o swojej pracy, ale także przeprowadzą warsztaty konserwacji i zabezpieczania dokumentów. Przekonamy się, że nawet napisy zatarte w wyniku upływu czasu da się odczytać, a pozornie pusta kartka może skrywać zapis jakiejś historii! Nauczymy, jak prawidłowo przechowywać i chronić przed zniszczeniem rodzinne pamiątki. Po skończonych warsztatach czyszczenie, podklejanie i prostowanie dokumentów nie będzie już miało tajemnic. Warsztatom towarzyszy pokaz wykorzystania profesjonalnych skanerów w zabezpieczaniu zbiorów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
Wizyta na PGE Narodowym to również okazja, aby obejrzeć niezwykłe zbiory, które podarował nam Związek Sokołów Polskich w Ameryce, wziąć udział w konkursie fotograficzno-historycznym i dać się porwać magii przeszłości.
* * *
W otwartej strefie „Edukacyjna Podróż Historyczna”, w ciągu kilku godzin prześledzimy najważniejsze momenty z dziejów Polski w XX wieku. Zobaczymy drogę do niepodległości i walkę o granice Polski, damy się zaczarować II RP, poznamy realia II wojny światowej i historię powojennego oporu wobec komunistycznej władzy, by na zakończenie dojść do przemian ustrojowych w końcówce lat 80. XX w. Wszystko to można poznać w formie aktywnej edukacji poprzez gry, quizy, puzzle, rozwiązywanie szyfrów, odczytywanie grypsów i wiele innych nowoczesnych form nauki, która jednocześnie jest zabawą. Może ty także zostaniesz podziemnym drukarzem lub wymalujesz antyreżimowe hasło na murze? Możesz też upamiętnić się na historycznym zdjęciu. Na kolekcjonerów czekają magnesy, przypinki i znaczki. Warto ich poszukać!
Ciekawą pamiątką będą fotografie z wykorzystaniem magii zielonego ekranu. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym możemy „przenieść się” w czasie i zrobić zdjęcie z marszałkiem Piłsudskim albo uczestnikami powstań śląskich. Zapraszamy też do stanowiska, na którym można zrobić zdjęcie obrotowe (360). Koniecznie udostępniajcie je na swoich mediach społecznościowych i pamiętajcie o tym, by opisać je hasztagiem #KongresPamięciNarodowej i oznaczyć IPN.
* * *
Dzisiejsza część naukowa porusza tematy, które pomimo upływu lat budzą duże emocje. Jako pierwszy rozpocznie się panel dyskusyjny poświęcony sprawiedliwości okresu przemian, w którym wezmą udział przedstawiciele instytucji zajmujących się rozliczeniem komunistycznych i nazistowskich zbrodni w Europie Środkowo-Wschodniej: Constantin Buchet, Miroslav Lehky, Kamil Nedvědický, Dragana Spencer, Thomas Will i prok. Andrzej Pozorski. Porozmawiamy o stosunkach polsko-ukraińskich w czasie II wojny światowej, a także prześledzimy fenomen „Solidarności” i zastanowimy się nad jego dziedzictwem. Przypominamy, że rozmowy z udziałem zagranicznych gości będą tłumaczone symultanicznie.
Ciekawie zapowiadają się panele poświęcone mechanizmom, osiągnięciom i zaniechaniom transformacji ustrojowej w Polsce. Spojrzymy na nie oczami naukowców (dr hab. Sławomir Cenckiewicz, prof. Antoni Dudek, prof. Andrzej Zybertowicz), publicystów (Dorota Kania, Cezary Krysztopa, Piotr Woyciechowski, Krzysztof Wyszkowski) oraz uczestników życia społecznego (dr Czesław Bielecki, prof. Ryszard Bugaj, dr Piotr Naimski).
* * *
Kongres Pamięci Narodowej to również przestrzeń dla społeczników, którzy spotykają się, aby rozmawiać o tym, czego dokonano i ile jeszcze zostało do zrobienia na rzecz efektywnego upowszechniania wiedzy. Prócz działaczy trzeciego sektora swoimi doświadczeniami podzielą się także kombatanci, członkowie opozycji antykomunistycznej w PRL, młodzież, przedstawiciele Polonii i rekonstruktorzy.
Zapraszamy na międzypokoleniowe spotkanie „Sztafeta pokoleń – przekazywanie pamięci i formacja kolejnych generacji Polaków”, w szczególny sposób uwrażliwiające na ciężar decyzji, które niegdyś musieli podjąć nasi rodacy. Co skłoniło ich do walki o niepodległość? Czy historia Polski miała na to jakiś wpływ? Zapraszamy do wysłuchania, co na ten temat sądzą: Teresa Stanek (Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej), Andrzej Anusz (Instytut Historyczny Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja Owsianego), Paweł Kurtyka (Fundacja im. Janusza Kurtyki), Adam Stefan Lewandowski (IPN) i Marek Wernic (Wojska Obrony Terytorialnej).
Podczas dyskusji „Rola organizacji polonijnych i rekonstruktorskich w przetrwaniu dziedzictwa narodowego” dowiemy się m.in.: dlaczego historia Polski jest tak ważna dla naszych rodaków mieszkających za granicą? Kto i dlaczego angażuje się w odtwarzanie przeszłości i przedsięwzięcia patriotyczne? Na te i inne pytania będą szukać odpowiedzi Agnieszka Bogucka z warszawskiego oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Adam Czajka z Grupy Rekonstrukcji „First to Fight”, Tomasz Karasiński z Grupy Historycznej „Zgrupowanie Radosław”, Dionizy Krawczyński ze Stowarzyszenia „Marsz Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej” oraz Marzena Kruk – dyrektor Archiwum IPN.
* * *
Po południu poznamy zwycięzców Olimpiady Gier Planszowych. Jej uczestnicy zmagali się podczas rozgrywek obejmujących takie tytuły, jak: „ZnajZnak”, „Miś Wojtek”, „Bitwa Warszawska”, „ORP Orzeł”, „Gwiaździsta Eskadra” i „Niepodległa”. Na etapie regionalnym w szranki stanęło aż 486 drużyn!
Tradycyjnie już zapraszamy do strefy Nowych Technologii, by zmierzyć się z wirtualnymi zagadkami, na pokazy filmowe w ramach 4. odsłony festiwalu „Echa Katynia”, do części dedykowanej najmłodszym i na błonia – gdzie czekają pokazy rekonstrukcji historycznej. Do wieczora można zwiedzać przygotowane ekspozycje, brać udział w warsztatach i pokazach.
Na stoisku księgarskim będzie można znaleźć i kupić w promocyjnych cenach nasze bestsellery, nowości wydawnicze, gry i puzzle. Ponadto w wydzielonej Strefie Komiksów czekać będą rysunkowe opowieści wydane przez IPN: „W imieniu Polski walczącej”, „Powstanie Warszawskie”, „Wilcze tropy”, „Polskie Radio. Wrzesień '39”, seria o Antku Srebrnym i wiele innych. Na stoisku będzie można spotkać się także z rysownikami i autorami, którzy opowiedzą o procesie tworzenia postaci.
* * *
Kongres zakończymy niezwykłą, podwójną uroczystością: wręczenia medalu „Reipublicae Memoriae Meritum” oraz nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”. Medal „Reipublicae Memoriae Meritum” został ustanowiony w 2015 r. przez ówczesnego prezesa IPN dr. Łukasza Kamińskiego. Jest nadawany instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wspierania IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej.
Nagroda „Kustosz Pamięci Narodowej” to prestiżowe wyróżnienie, która przywraca szacunek dla narodowej przeszłości i chroni wartości, dzięki którym Polska przetrwała przez lata zniewolenia. Ustanowił ją w lipcu 2002 r. prof. Leon Kieres – pierwszy prezes Instytutu Pamięci Narodowej. Jest przyznawana za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN. Kandydatów do Nagrody mogą wysuwać instytucje, organizacje społeczne i naukowe oraz osoby fizyczne. Ma charakter honorowy, a jej laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej. Transmisja z gali będzie dostępna na naszej stronie internetowej.
***
Zamknięcie Kongresu Pamięci Narodowej nie jest jednak końcem naszych działań! Już jutro, 16 kwietnia 2023, zapraszamy do udziału w XVI Katyńskim Marszu Cieni, którym chcemy upamiętnić ofiarę blisko 22 tysięcy Polaków, którzy wiosną 1940 r. zginęli z rąk funkcjonariuszy NKWD.
Cichy pochód wyruszy o godz. 15.00 spod Muzeum Wojska Polskiego, by Krakowskim Przedmieściem, przez plac Zamkowy i Rynek Starego Miasta, ul. Nowomiejską, Freta, Długą, Bonifraterską i Muranowską dotrzeć pod pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzie.
Organizatorem marszu jest Grupa Historyczna „Zgrupowanie Radosław”, a Instytut Pamięci Narodowej jest jednym z jego patronów.
