Koncert "Powstanie Warszawskie - bitwa o Polskę" rozpoczął dyrektor Oddziału IPN w Lublinie dr Robert Derewenda, wygłaszając krótki zarys historyczny Powstania Warszawskiego z 1944 roku.
Oprawę muzyczną zapewnili artyści scen lubelskich z Centrum Inicjatyw Artysatycznych w Lublinie. Część piosenek patriotycznych, powstańczych zaśpiewano z publicznością. W tym celu przygotowano specjalnie na tę okazję śpiewnik z tekstami piosenek. Wszystko po to, by uczcić Powstańców Warszawskich i uczestników akcji „Burza”. Chcieliśmy, by do tego wspólnego hołdu mogli czynnie włączyć się wszyscy uczestnicy koncertu. Wspólnym śpiewem oddaliśmy hołd tym, którzy wtedy stanęli w obronie Polski. Nie zabrakło również dawki wiedzy historycznej, która przypomniała uczestnikom koncertu o naszych bohaterach.
Program:
1. Modlitwa Armii Krajowej (sł. i muz. Adam Kowalski) - WSPÓLNIE
2. Warszawianka 1831 (sł. Casimir Delavigne/Karol Sienkiewicz, muz. Karol Kurpiński)
3. Warszawo ma (sł. Andrzej Włast, muz. Alexander Olshanetsky)
4. Dziś idę walczyć, Mamo! (sł. Józef Szczepański, muz. Małgorzata Godlewska)- WSPÓLNIE
5. Hej, chłopcy, bagnet na broń! (sł. i muz. Krystyna Krahelska)
6. Na wojenkę poszli chłopcy (sł. Kazimierz Weloński, mel. Michał Zieliński)
7. Hymn Śródmieścia (sł. Eugeniusz Żytomirski, mel. Zbigniew Krukowski) - WSPÓLNIE
8. Marsz Mokotowa (sł. Mirosław Jezierski, muz. Jan Markowski)
9. Marsz Żoliborza (sł. Robert Lewandowski, muz. Stanisław Latwis)
10. Sanitariuszka Małgorzatka (sł. Mirosław Jezierski, muz. Jan. Markowski) - WSPÓLNIE
11. Pałacyk Michla (sł. Józef Szczepański, muz. J. Stiastny)
12. Siekiera, motyka (sł. Anna Jachnina)
13. Warszawo (sł. Feliks Konarski, muz. Alfred Schutz) - WSPÓLNIE
14. Warszawskie dzieci (sł. S.R. Dobrowolski, muz. Andrzej Panufnik).
Na scenie pojawili się artyści scen lubelskich:
- Agnieszka Tyrawska-Kopeć - sopran
- Mariola Zagojska - sopran
- Patrycjusz Sokołowski - bas
- Magdalena Maciąg -skrzypce
- Krzysztof Pachla - klarnet
- Agnieszka Schulz-Brzyska - fortepian
- Prelegent koncertu - Andrzej Gładysz.
Partnerzy: Miasto Lublin, Lubelski Urząd Wojewódzki, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, grupa rekonstrukcyjna SRH Wrzesień 39, Centrum Inicjatyw Artystycznych.
***
Powstanie warszawskie
Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, tzw. godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza (jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej).
Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. W jego wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.
O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało ogromne znaczenie. Rozpoczynając je, Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania i utrzymania niepodległości. Jak pisał po wojnie Jan Nowak-Jeziorański, uczestnik tego niepodległościowego zrywu, legendarny „kurier z Warszawy”, „walka nie była daremna”, a powstanie warszawskie sprawiło, że „państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność, przetrwało Stalina, który w swych zamysłach prawdopodobnie chciał z niego z czasem uczynić część ZSRS”.