E-Księgarnia
W 80. rocznicę zamordowania przez Niemców żydowskich rodzin z Józefowa na Roztoczu odsłonięto pomnik „Macewa Pamięci” oraz pamiątkową tablicę z nazwiskami zabitych, pod którą złożono kwiaty. Autorem pomnika jest artysta-rzeźbiarz Jerzy Kalina. W uroczystości wziął udział zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma oraz dyrektor Oddziału IPN w Lublinie dr Robert Derewenda.
Przedwojenna Polska tętniła życiem, życiem żydowskim również. W niemal każdym polskim mieście była taka synagogę jak tutaj, można było usłyszeć śpiewy kantorów, modlitwy rabinów i wiernych To wszystko się zmieniło za sprawą Rzeszy Niemieckiej, która napadła na nasze państwo i wymordowała 6 milionów obywateli, z których 3 miliony było polskimi Żydami. Dzisiaj nie ma już w Polsce żydowskich miasteczek, ocalały nieliczne synagogi. Nie przywrócimy życia tym którzy zostali zamordowani, ale możemy przywrócić pamięć o nich. Temu służą pomniki – powiedział dr Mateusz Szpytma.
Chciałem podziękować Muzeum Getta Warszawskiego i władzom Józefowa za ten pomnik-macewę i jednocześnie zadeklarować, że w wielu miejscach, w których społeczności żydowskie zostały podczas niemieckiej okupacji wymordowane takie macewy staną. Niech przyszłe pokolenia wiedzą jaka były dzieje tych społeczności i jak zakończyła się ich historia – dodał zastępca prezesa IPN.
W uroczystości wzięli udział mieszkańcy Józefowa. Obecny był m.in. bp. Mieczysław Cisło, Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, a także delegacja z Niemiec na czele z senatorem Andym Grotem – Ministrem Spraw Wewnętrznych i Sportu Miasta Hamburga. Organizatorem uroczystości byli dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski oraz burmistrz Józefowa Roman Dziura.
***
W wyniku przeprowadzonej przez Niemców 80 lat temu „Akcji Reinhardt” zamordowanych zostało przeszło półtora miliona polskich Żydów. Jej częścią był mord na Żydach z getta w Józefowie.
W maju 1942 r. grupa niemieckich funkcjonariuszy z Biłgoraja zastrzeliła na ulicach Józefowa około 120 Żydów. 13 lipca 1942 r., po selekcji, około 200–400 młodych mężczyzn z getta w Józefowie trafiło do obozów pracy w Lublinie, a kobiety, dzieci i starców rozstrzelali w masowej egzekucji na Winiarczykowej Górze funkcjonariusze ze 101. Policyjnego Batalionu Rezerwy. Na początku listopada 1942 r. pozostałych przy życiu kilkunastu Żydów z Józefowa Niemcy dołączyli do jednego z transportów jadących z Biłgoraja do obozu zagłady w Bełżcu.
15 marca 2022 r. na terenie byłego obozu Zagłady w Bełżcu Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Państwowym Muzeum na Majdanku zainaugurował obchody 80. rocznicy „Akcji Reinhardt”. Obecnie IPN realizuje w całej Polsce wiele działań upamiętniających ofiary Holocaustu. Jedną z kolejnych inicjatyw na terenie Małopolski będzie odsłonięcie w Wolicy k. Dębicy odnowionego przez Instytut pomnika na zbiorowej mogile Żydów zamordowanych przez Niemców w lipcu 1942 r. Wydarzenie upamiętni ofiary likwidacji getta żydowskiego w Dębicy.