E-KsięgarniaUroczystości rozpoczęły się o godz. 10.00 na Placu Teatralnym otwarciem wystawy „Szlak Nadziei. Odyseja Wolności. Losy Polaków w czasie II wojny światowej”.
Następnie przedstawiciele władz i instytucji państwowych wzięli udział w okolicznościowej mszy św. w intencji poległych. Nabożeństwo odbyło się o godz. 11.00 w kościele pw. Niepokalanego Serca Maryi i św. Franciszka przy al. Kraśnickiej 76.
Główne uroczystości rozpoczęły się o godz. 12.00 przy pomniku Bohaterów Monte Cassino, gdzie nastąpiło oddanie hołdu poległym, odczytanie apelu pamięci i salwy honorowej oraz złożenie kwiatów i zapaleniem zniczy przez przedstawicieli Miasta Lublin, Województwa Lubelskiego, dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie dr. Roberta Derewendę wraz z pracownikami Oddziału dr. Danielem Piekarusiem (RGOiOM OA IPN) i Jackiem Rogalą (OBUWiM IPN), Garnizonu Lublin, szkół oraz innych instytucji.
-
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Przedstawiciele lubelskiego IPN podczas obchodów 78. rocznicy zdobycia wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
dr Daniel Piekaruś, dyrektor Oddziału IPN w Lublinie dr Robert Derewenda oraz Jacek Rogala (OBUWiM IPN) podczas obchodów 78. rocznicy zdobycia wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Dyrektor Oddziału IPN w Lublinie dr Robert Derewenda podczas obchodów 78. rocznicy zdobycia wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Dyrektor Oddziału IPN w Lublinie dr Robert Derewenda podczas obchodów 78. rocznicy zdobycia wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin -
Obchody 78. rocznicy zdobycia przez 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino – Lublin, 18 maja 2022. Fot. A. Sadownik/IPN Lublin
***
Bitwa o Monte Cassino była w rzeczywistości czwartą bitwą stoczoną przez wojska alianckie z Niemcami. Polski atak rozpoczął się od 12 maja o godzinie 1.00, po dwugodzinnym przygotowaniu artyleryjskim. Po początkowych sukcesach natarcie II Korpusu Polskiego utknęło na linii silnych niemieckich punktów oporu, zmusiło to polskie dowództwo do wydania rozkazu odwrotu na pozycje wyjściowe. Kolejny atak nastąpił w nocy z 16/17 maja. Po trudnej i uporczywej walce rankiem 18 maja na ruinach klasztoru załopotała biało-czerwona flaga. Polacy wkroczyli tam, gdzie do tej pory nie mogli wejść sprzymierzeni. Bitwa o Monte Cassino miała również znaczenie polityczne, zadawała bowiem kres kłamstwom sowieckim, mówiącym o tym, że Polacy na zachodzie nie chcą walczyć z Niemcami.
Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Lublinie realizując art. 3 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. poz. 2529) prowadzi ewidencję grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski, do których zaliczają się również weterani II Korpusu Polskiego.
Z pośród nich w bieżącym roku do przywołanej powyżej ewidencji udało się wpisać dwóch żołnierzy gen. Władysława Andersa, wywodzących się z powiatu hrubieszowskiego.
- Pierwszy to st. sap. Bogdan Majcherski, uczestnik walk w wojnie obronnej 1939 roku, internowany do ZSRR. W maju 1942 r. został wcielony do 5 Baonu Saperów w armii gen. W. Andersa. Wraz z II Korpusem Polskim przebywał w Persji, Iraku, Palestynie, Egipcie, po czym trafił do Włoch, gdzie uczestniczył w walkach pod Monte Cassino.
- Natomiast drugi to kpr. Zygmunt Gaczyński, po napaści sowieckiej na Polskę w 1939 roku został aresztowany przez NKWD i zesłany w głąb Rosji w 1940 roku. W 1942 roku wstąpił do armii gen. Andersa i poprzez Irak, Palestynę trafił do Włoch, gdzie brał udział w walkach o Monte Cassino w ramach 1 Kompani Zaopatrzeniowej, 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Dzięki zgromadzonej bazie źródłowej lubelski IPN uzyskał możliwość wprowadzenia do ewidencji weteranów wielu mogił zapomnianych bohaterów II Korpusu Polskiego, wywodzących się z Ziemi Hrubieszowskiej.
***
W kwestii upamiętnienia żołnierzy II Korpusu Polskiego należy dodać również, że lubelski IPN przekazał znicze (białe i czerwone) dla Stowarzyszenia Motocyklowego "Intermarium", którego członkowie zorganizowali wyjazd mający na celu odwiedzenie wszystkich 4 wielkich cmentarzy polskich we Włoszech (Monte Cassino, Loreto, Casamassima, Bolonia). W związku z tym nasze znicze prawdopodobnie będą zapalone (lub już są) Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino.