E-KsięgarniaDziś rano dyrektor lubelskiego IPN, dr Robert Derewenda, otworzył wystawę „Traktat Ryski 1921”. Traktat pokojowy zawarty w Rydze 101 lat temu
zakończył po długich i trudnych negocjacjach wojnę polsko-bolszewicką (1919-1920). Ekspozycja daje widzom wgląd w kulisy tego wydarzenia.
Traktat ustalał przebieg granic między walczącymi stronami oraz regulował inne sporne dotąd kwestie. W łonie polskiej delegacji ścierały się dwie koncepcje:
federacyjna, zakładająca utworzenie na wschód od Rzeczypospolitej odrębnego państwa ukraińskiego, połączonego z Polską ścisłym sojuszem oraz inkorporacyjna,
przewidująca wcielenie do Polski tych ziem na Wschodzie, na których Polacy stanowili większość ludności, oraz asymilację tamtejszych mieszkańców o pochodzeniu niepolskim.
Ta ostatnia idea ostatecznie uzyskała przewagę. Nie wszystkie postanowienia układu udało się stronie polskiej wyegzekwować.
Problemem był także fakt pozostawienia ok. 1,5 mln osób narodowości polskiej na terenie Rosji Sowieckiej.
Wystawa jest prezentowana na ogrodzeniu budynku Archiwum IPN w Lublinie (od ul. Staszica).
Panele z wystawy można pobrać w języku polskim, angielskim, rosyjskim, ukraińskim lub białoruskim na stronie tutaj w zakładce Wystawy elementarne.