Instytut Pamięci Narodowej Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności działaczom opozycji demokratycznej z czasów PRL– Lublin, 24 września 2021 - Aktualności -

Na uroczystość zostali zaproszeni przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, wojska i służb mundurowych oraz stowarzyszeń represjonowanych.

Odznaczenia za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w PRL przyznaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

W imieniu Prezydenta RP odznaczenia opozycjonistom wręczył Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki. Uroczystość prowadził dyrektor lubelskiego oddziału IPN Marcin Krzysztofik.

Do osób oznaczonych podczas uroczystości zwrócił się Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki: „Po roku 45 budując silne podziemie antykomunistyczne z Bohaterami którzy do dnia dzisiejszego są w powszechnej świadomości, w lipcu roku 1980, to tutaj w Lublinie rozpoczął się strajk godnościowy, który był wstępem do Sierpnia roku 1980. To Wy byliście aktywni w sierpniu roku 1980 i to także tutaj w Lublinie i na Lubelszczyźnie zrodziła się Solidarność. 13 grudnia roku 1981 wielu z Wam internowanych, skazanych wysokimi wyrokami pozbawiania wolności. Część bardzo aktywna w podziemiu antykomunistycznym i w końcu rok 1989 który mówi dzisiejsze spotkanie, Drodzy Państwo, był przełomem, ale transformacja ustrojowa trwała w Polsce zbyt długo, bo Ci którym wręczałem Krzyże Wolności i Solidarności, dla Ich świętej pamięci Ojców, Matek, Braci i Sióstr mówili do mnie szkoda, że mój tata nie doczekał . Nie doczekał do jest 2021 rok i dzisiaj nadganiamy proces transformacji ustrojowej, który niestety trwał zbyt długo. To Odznaczenie Drodzy Państwo, które przed momentem Wam miałem przyjemność wręczyć mówi dzisiaj o Was najwięcej. Mówi o Was więcej niż każdy biogram w Encyklopedii Solidarności, mówi więcej niż każda napisana książka. To Krzyż Wolności i Niepodległości, a więc Krzyż, który jest symbolem zwycięstwa dobra nad złem, to jest symbol nadziei, który jest symbolem gotowości do poświęceń dla drugiego człowieka. To krzyż który jest wpisany w ponad tysiąc lat dziejów naszej Ukochanej Rzeczpospolitej. Ale to Krzyż Wolności i Solidarności, o wolności mogę powiedzieć Wam tylko tyko dlatego, że dla mnie i dla mojego pokolenia go wywalczyliście. O wolność walczyliście Wy i za wolność My Wam dzisiaj dziękujemy.”

Słowo do zebranych wygłosił Wojewoda Lubelski Lech Sprawka: „W imieniu mieszkańców województwa lubelskiego pragnę zwrócić się do wszystkich osób uhonorowanych bądź najbliższych tych, którzy już odeszli. Wielki głęboki pokłon, wdzięczność za dar wolności. Za kolejny dar wolności dla polskiego narodu, narodu suwerenności. Zdając sobie sprawę, że Państwa działalność wynikająca z waszych osób, niosła za sobą i wielkie zagrożenia dla was samych, ale i dla najbliższych. Ta która stanowiła zagrożenie dla spokojnego bytu rodzinnego, a któż sobie tego nie ceni. Także jest to z jednej strony wielka wasza ofiara, a z drugiej strony, odzyskanie pełnej suwerenności i niepodległości przez Polskę to wielka nagroda dla Was, ale i dla całego społeczeństwa.”

W imieniu odznaczonych głos zabrał Janusz Mazurek: „Panie Prezesie, Panie Dyrektorze, Ekscelencjo, szanowni dostojni goście – chciałbym w imieniu Nas wszystkich odznaczonych podziękować przede wszystkim, że nasz trud został doceniony, bowiem jak ktoś powiedział historia jest rzeczą ważną. Naród bez historii przestaje być narodem. Dlatego wszelkie tego typu działania, które dokonuje IPN są niezmiernie ważne. To samo dla nas odznaczonych, jak też i dla całego pokolenia. Dlatego też warto zwracać uwagę na ten aspekt historyczny. My jako aspekt historyczny, chociaż nie do końca jeszcze historyczny. Ale to jest ważne, gdyż bez poznania historii trudno jest zrozumieć nam teraźniejszość. I ja myślę, że My jako odznaczeni nie spoczniemy na laurach, tylko nadal będziemy uczestniczyć w życiu społecznym, życiu politycznym, nie tak jak to wcześniej bywało w naszych młodych latach, ale jednak nie powinniśmy zapomnieć o tym co się w tej chwili dzieje. (..) Historia nas uczy.”

Wydarzenie uświetnił występ Zespołu Tańca Ludowego „Mały Głusk”.

Lista osób odznaczonych KWiS:

Odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności:

• Baranowska Alina
• Bodys Stanisław
• ks. Ciżmiński Jan Zdzisław
• Cholewa Antoni
• Filip Elżbieta
• Guc Zbigniew
• Jastrzębski Jan Janusz
• Jóźwiak Mieczysław
• Karczewska Jadwiga
• Koguciuk Zdzisław
• Kurek Ewa
• Mazurek Janusz
• Oleszek Adam
• Pikuła Krystyna
• Sobota Jan
• Stasz Kazimierz
• Tatara Tadeusz
• Wroński Józef
• Wysokiński Zenon
• Zieliński Euzebiusz
• Zaranek Andrzej
• Żebrowski Zygmunt

Pośmiertnie odznaczeni zostali:

• Bondos Alfred
• Bożyk Eugeniusz
• Cisak Jan
• Kurowski Stanisław
• Rękas Krystyna
• Tofil Marian
• Ważny Marian
• Zaguła Józef.

***

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL.  Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.